۳- صدپایان (Centipedes) و هزارپایان (Myriapoda)
این گروه از بندپایان خاکزی بوده و بیشتر از ۱۰۰۰ گونه دارند. برخی از این جانوران کمتر از ۱۰ پا و برخی دیگر بیش از ۷۵۰ پا دارند.
صدپایان
بد*ن صدپایان از ۲ قسمت سر و تنه تشکیل شده که سر آنها مجهز به شاخک ها یا اعضای حسی، چشم های ساده و قطعات دهانی می باشد. تنه صدپایان حلقه های پهن یا گرد زیادی دارد که در هر حلقه ۱ یا ۲ جفت پا دارد. صدپایان، بندپایانی تراشه دار می باشند و دستگاه تنفسی تراشه دارند و از طریق لوله های مالپیگی مواد زاید بدنشان را دفع می کنند.
این جانوران را می توان در مناطق گرمسیری پیدا کرد که روزها زیر سنگ و چوب مخفی می شوند و شب ها برای شکار کرم خاکی و حشرات از مخفی گاه خود خارج می شوند.
صد پایان غذای خود را از راه شکار به دست می آورند. آنها در چنگال های خود سمی دارند که با دیدن طعمه زهر خود را از راه مجرای چنگال خودشان به داخل بد*ن شکارشان می ریزند و با آرواره های زیرین خود طعمه را می جوند.
برخی از صدپایان تخم گذار و بقیه بچه زا می باشند. نوزادان هنگام به دنیا آمدن به والدین خود شباهت زیادی دارند.
هزارپایان
هزارپایان بدنی استوانه ای شکل داشته و بدنشان رسوبات آهکی و رنگی روشن دارد. ۲ چشم ساده، ۱ جفت شاخک کوتاه و قطعات دهانی را می توان در سر آنها مشاهده کرد. قطعات موجود شکم آنها حدود ۲۰ تا ۱۰۰ قطعه لولایی دارد که در هر قطعه ۲ جفت منفذ تنفسی دارد و عقده های عصبی را نیز می توان در آنها مشاهده کرد.
هزارپایان در جاهای مرطوب و تاریک، زیر سنگ ها و داخل چوب های پوسیده زندگی می کنند و از نور گریزان می باشند.
هزارپایان نیز از مواد گیاهی خشک و برخی اوقات از مواد جانوری نیز تغذیه می کنند.
نوزادان هزارپایان پس از اینکه از تخم بیرون می آیند فقط ۶ قطعه و ۳ جفت بند دارند. بقیه قطعه هادر طول ۶ بار پوست اندازی متوالی اضافه می شود.
صدپایان و هزارپایان در ایران در جنگل های شمال کشور به وفور در زیر سنگ ها یافت می شوند.
۴- عنکبوتیان (Arachnid)
عنکبوت که به تارتنک، کارتنک یا تاربافک معروف است گونه ای از بندپایان و جزو جانوران شکارچی بوده و بدنی ۲ بخشی و ۸ پا دارد. اکثر عنکبوت ها تار می تنند که تار به صورت رشته پروتئینی از غده های تارتن انتهای شکم آنها ترشح می شود ولی گونه هایی وجود دارند که بدون تار شکار می کنند.
عنکبوتیان
تار کاربردهای زیادی دارد از جمله:
- بالا رفتن از جایی
- ایجاد دیوارهای هموار در لانه های زیرزمینی
- ساختن ساک تخم
- پیچیدن طعمه در آن
- نگهداری *****
برخی از گونه های عنکبوتیان بسیار سمی و خطرناک بوده و حتی می توانند باعث مرگ انسان شوند. بهتر است بدانید ۳۵۰ گونه عنکبوت وجود دارند که برای دفاع از خودشان از سم استفاده می کنند.
عنکبوتیان بیشتر از حشرات تغذیه می کنند اما برخی از عنکبوت ها نیز وجود دارند که عنکبوت های کوچک، قورباغه و حتی ماهی نیز می خورند. چون عنکبوت ها فقط می توانند غذای آبکی بخورند بد*ن آنها نوعی ماده آبگون در بد*ن شکارشان تزریق می کنند تا نسوج آن آبکی شده و مثل سوپ شود تا بتوانند آن را بمکند.
جفت گیری
عنکبوت ها در اواخر تابستان و اوایل پاییز می باشد. بعد از آن عنکبوت ماده تخم های خود را در کیسه تخم قرار می دهد و در لانه اش نگهداری می کند. هر کیسه حاوی ۴۰۰ تا ۱۴۰۰ تخم می باشد. نوزادان در فصل بهار از تخم بیرون می آیند.
در ایران ۲۴۵ گونه عنکبوت وجود دارد که عنکبوت های شمال شرق ایران سمی بوده و بندرت منجر به مرگ کودکان و افراد مسن می شود.
