آموزش آموزش قواعد شعر

[Lady Narcissus]

شعر:
اكثر صاحب نظران, شعر را سخني موزون و قافيه دار گفته اند .اصولا شعر هميشه موزون بوده و تنها در سده اخير, اشعار بي وزن هم گفته شده است.
غرض از خيال انگيز بودن شعر چيست؟ اگر بگوييم (خورشيد طلوع كرد) تنها خبر از طلوع خورشيد داده ايم٬ اما اگر بگوييم (گل خورشيد شكفت) علاوه بر دادن خبر, سخن شمال خيال انگيز و موزون و زيباست.خيال انگيز است چون شما پيوند نهاني زيبايي ميان خورشيد و گل را يافته و خورشيد را به گل تشبيه كرده ايد و موزون نيز هست زيرا بخش (هجاهاي) آن با نظمي كنار هم نشسته اند.

وزن:
وزن به شعر, زيبايي سحر انگيزي مي بخشد و آن را شور انگيز ميسازد .مثلا شعر:
دانه چو طفلي است در آغوش خاك روز و شب اين طفل به نشرو نماست
اگر به صورت بي وزن در آيد زيبايي شور انگيزيش را از دست ميدهد:
دانه چو طفلي در آغوش خاك است اين طفل روزو شب به نشرو نماست

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[Lady Narcissus]

قافيه:
قافيه به زيبايي خوش آهنگي شعر مي افزايد و گوش را نوازش مي دهد مثلا:
فتنه ام بر زلف و بالاي تو اي بدر منير قامت است آن يا قيامت ,عنبر است آن يا عبير

حرف:
واژه از واحد هاي كوچكتري به نام حرف درست ميشود .در قافيه و وزن شعر صورت ملفوظ حرف (واج) مورد نظر است نه شكل مكتوب مثلا:
واژه نامه به صورت نام تلفظ ميشود و چهار حرف دارد (نر,ا,م,-).
حروف ملفوظ بر دوگونه اند:
1-مصوت
2-صامت

مصوت:
زبان فارسي داراي سه مصوت كوتاه-ُِ۪ و سه مصوت بلند ا او اي است.

صامت:
زبان فارسي داراي 23 صامت است:
ئد(=ع),ب,پ,ت(=ط),ج,چ,خ,د,ر,ز)= ذ,ظ,ض),ژ,س(=ث,ص),ش,غ(=ق),ف,ك,گ,م,ن,و,ه(=ح),ي.

رديف:
كلمه يا كلماتي كه بعد از واژه هاي قافيه, عينا تكرار ميشود.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[Lady Narcissus]

واژه هاي قافيه:
واژه هايي است كه حروف قافيه در آخر آنها مشترك بايد.


حروف قافيه:
حرف يا حروف مشترك كه در آخر واژه هاي قافيه مي آيد .مثال:
به نام خداوند جان آفرين حكيم سخن در زبان آفرين
آفرين رديف است و جان, زبان واژه هاي قافيه و ان حروف قافيه است.


قواعد قافيه(الف)
قافيه شعر فارسي تابع دو قاعده است:
1.هر يك از مصوت هاي ا,و به تنهايي اساس قافيه قرار مي گيرند .مثلا:
اي چشم تو دل فريب و جادودر چشم تو خيره چشم آهو


مصوت(و)حرف قافيه است.
2.هرمصوت با يك يا دو صامت بعدش قافيه قرار مي گيرد :مصوت+صامت (+صامت).
مثلا:كسي دانه نيك مردي نكاشت كزو خرمن كام دل بر نداشت
اشت (مصوت+صامت+صامت)حروف قافيه است.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[Lady Narcissus]

غزل
كلمه غزل در اصل به معناي حديث عشق,عاشقي كردن,وعشق باختن است.در اصطلاح ادبيات فارسي,قالبي از شعر است كه در آن مصراع اول و مصراع هاي زوج هم قافيه اند و حد معمول آن به طور متوسط بين 5 تا 12 بيت مي باشد.
از آن روي كه اين گونه شعر ,بيشتر,در بردارنده سخنان عاشقانه بوده است ,شاعران فارسي آن را غزل نام كرده اند .ولي,به مرور,و با ورود مفاهيم بلند اخلاقي و معاني دل آويز حكمت و عرفان در شعر فارسي, غزل از صورت پيشين آن به در آمد, و با اخلاق و عرفان در هم آويخت.

غزل سرايان عمده
از جمله غزل سرايان بلند آوازه در ادبيات عرفاني كهن ميتوان سعدي ,مولوي,حافظ,عر اقي,و خواجوي كرماني را نام برد.

مولانا و غزل
ميان ما در آ,ما عاشقانيم كه تا در باغ عشقت دركشانيم
مقيم خانه ما شو,چو سايه كه ماخورشيدرا همسايگانيم
چوجان اندرجهان گرناپديديم چوعشق عاشقان گربي نشانيم
مليك آثارماپيوسته توست كه ما چون جان نهانيم و عيانيم
هرآن چيزي كه توگوئي كه آنيد به بالاترنگر,بالاي آنيم
تو آبي ,ليك گردابي و محبوس درآدرما,كه ما سيل روانيم

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[Lady Narcissus]

انواع نثر شعر:

1-ساده یا مرسل:
نثری را می گویند که نویسنده در آن از لغات ساده و قابل فهم استفاده می کند.
مانند :
سیاست نامه ‏،تاریخ بیهقی،قابوس نامه(نصیحت نامه)
کلید : قست

‏2- نثر مصنوع و متکلف:
نثری را گویند که نویسنده در آن از آرایه های ادبی و لغات مشکل فراوان استفاده می کند.
مانند :
‏کلیله و دمنه،جهانگشای جوینی،دره نادری،تاریخ وصاف،مقامات حمیدی
کلید :دمت کج

‏3-نثر مسجع و آهنگین :
نثری را می گویند که دارای قافیه باشد(قافیه در نثر را سجع می گویند)
نکته:
ابداع کننده نثر مسجع 396/481 خواجه عبدالله انصاری.تمام آثار خواجه به نثر مسجع است و ‏شعر به آن منصوب می کنند.ابوسعید ابوالخیر نیز شعر منصوب دارد.

‏4-نثر شکسته:
نثری را می گویند که نویسنده مطالبش به زبان محاوره بسیار نزدیک است.

شعر-نظم:
کلامی است موزون و مقفی که خیال انگیز و اندیشمندانه باشد

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان