گونههای مختلف شخصیتهای داستانی از این قرارند:
- شخصیت راوی: شخصیتی است که مخاطب داستان را از زاویه دید او تجربه میکند، با او همدردی میکند و از او طرفداری میکند، از این رو شخصیت اصلی داستان است.
- قهرمان: شخصیتی است که کنش داستان را پیش میبرد و انتظار میرود به هدف غایی داستان نائل شود. در شیوه داستانگویی غربی، قهرمان عموماً شخصیت اصلی داستان است.
- ضدقهرمان: شخصیتی است که در برابر قهرمان قد علم میکند.
- شخصیت ایستا: شخصیتی است که در روند داستان دچار تغییر محسوسی نمیشود.
- شخصیت پویا: شخصیتی است که در روند داستان دستخوش تغییرات شخصیتی میشود.
- شخصیت متضاد: شخصیتی است که از نظر خصوصیات درست در نقطه مقابل قهرمان قرار دارد و شخصیت و ویژگیهای قهرمان را آشکار میکند.
- شخصیت مکمل: شخصیتی که در داستان نقشی ایفا میکند اما نقش او چندان عمده نیست.
- شخصیت فرعی: شخصیتی است که نقش کوچکی در داستان دارد.
- ویژگیهای ظاهری: ظاهر بیرونی شخصیت توصیف میشود تا خواننده بتواند او را بشناسد.
- گفتگوها: شخصیت چه میگوید و چطور میگوید.
- کنشها: کارهایی که شخصیت انجام میدهد و چگونگی انجام آنها
- واکنش دیگران: شخصیتهای دیگر او را چطور میبینند و با او چه رفتاری دارند.