آموزش عناصر اصلی نقد

[_Ara.h_]

کشمکش رمان:

*کشمکش جسمی: این نوع کشمکش، درگیری های فیزیکی و بدنی رو شامل میشه.

*کشمکش ذهنی: درگیری شخصیت با افکار خودش. مثل اینکه نسبت به واقعه ی قتل، یک گارآگاه که شخصیت اصلی هست، با افکارش در خصوص تردید بین قاتلین، درگیره.

*کشمکش احساسی: درگیری کاراکتر با احساسات هست. مثلا درگیری یک شخص با حس علاقه اش به کسی، تنفرش و...

*کشمکش اخلاقی: شخصیت با باورها و عقاید خانواده و جامعه درگیره. مثل حجاب، ازدواج فامیلی و...

*کشمکش جوامع: دو جامعه باهم درگیر هستن. مثل ایران و آمریکا.

**منتقد باید هر نوع کشمکشی توی رمان دید رو ذکر کنه. همچنین اگه رمانی ایجاب میکنه نوعی کشمکش رو داشته باشه، ولی نویسنده کاهلی کرده، منتقد باید تذکر بده. مثلا: برای رمان عاشقانه، کشمکش احساسی و ذهنی نیاز هست و یا برای رمان جنایی، کشمکش جسمی و... . اگه نویسنده این مورد رو رعایت نکنه، منتقد باید ذکر کنه. چون باعث دور از باور به نظر رسیدن سیر میشه.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

زاویه دید رمان:

*در آمیختگی راوی ها: عموما راوی بر سه قسم هست؛ اول شخص (از ظمایر من و ما و افعال خوردم، خوردیم، دیدم و... استفاده میشه) دوم شخص (از ضمایر تو و شما و افعال رفتی، خوردید و... استفاده میشه/این زاویه دید کاربرد کم داره) و سوم شخص یا راوی (از ضمایر او و آن ها و افعال کردند، خورد و... استفاده میشه). یه وقت هایی نویسنده راوی ها رو دچار در آمیختگی میکنه که به دو شکل دیده میشن و منتقد هرکدوم رو ببینه، باید تذکر بده.
1. یه وقتایی نویسنده داره با دید سوم شخص توضیح میده، ناگهان دیده میشه زاویه دید اول شخص شده، بدون ذکر تغییر راوی! این در آمیختگی داره.
2. یه جاهایی نویسنده داره از دید اول شخص مثلا نازنین میگه، بعد ناگاه دیده میشه روایت به دید نیما رفته! اون هم بدون اینکه ذکر بشه تغییر راوی انجام شده، نویسنده به دید شخص دیگه میره. اینجور جاها خواننده گیج میشه و منتقد با دیدن این موارد، باید تذکر بده.

*میزان تغییر راوی: یه جاهایی دیده میشه نویسنده، هر پارت رو داره از دید یه نفر میگه و تغییر راوی زیادی داره. اگه میزان تغییر راوی توی رمان خیلی بالا باشه، باعث خستگی ذهن و آزار خواننده میشه. پس تغییر راوی باید به میزان کافی باشه و منتقد باید ذکر کنه میزان تغییر راوی در چه حدی بود.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

لحن رمان:

*در آمیختگی لحن ها: دو نوع لحن داریم؛ ادبی و محاوره ای. نویسنده میتونه یا کل رمانش (چه دیالوگ و چه مونولوگ) رو ادبی بنویسه، یا همه ی رمانش رو محاوره ای بنویسه و یا مونولوگ ادبی باشه و دیالوگ محاوره ای. اگه غیر از این باشه و نویسنده بخواد هی یه جایی ادبی بگه، یه جا محاوره، در آمیختگی و بهم ریختگی داره باید تذکر داده باشه.

*شکسته نویسی اشتباه: در لحن محاوره، خیلی جاها میبینیم که شکسته نویسی هست. شکسته نویسی یعنی شکل اصلی یه کلمه تغییر کنه. مثلا واژه‌‌ی "کتاب‌‌های" یه جاهایی می‌‌بینیم میگن "کتابای" اینجا "ها" شکسته شده و اشتباهه. یا مثلا در جایگزین "من رو ببین" یه وقت‌‌هایی نویسنده می‌‌نویسه "منو ببین" که در اینجا "رو" شکسته شده و باید اصلاح بشه. یا مورد دیگه مثلا "به شونم دستی زد" غلطه و ضمیر "ام" شکسته. درست اینه "به شونه‌‌ام دستی زد"

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

فضای رمان:
*منظور از فضا، همون فضا سازی هست. یعنی مناسب با حال و هوای شخصیت، نویسنده فضا رو توصیف کنه. مثلا شخصیت ناراحته و هوا بارونیه، یا رعد و برق میزنه و شخصیت ترسیده و...

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

شخصیت رمان:

*نوع شخصیت: شخصیت ها شش نوع هستن.
1. شخصیت قالبی: شخصیت های تکراری و کلیشه ای که همیشه میشه پیش بینی کرد قراره چیکار کنن.
2. شخصیت قردادی: باورهای قدیمی دارن؛ مثل پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها و یا کسانی که خرافات قدیمی رو باور دارن و...
3. شخصیت نوعی: این ها قشر خاصی از جامعه هستن که گفتار، اعمال و طرز لباس پوشیدنشون خاصه. مثلا کردها، ترک ها و...
4. شخصیت تمثیلی: نویسنده شخصیت ها رو مثال میزنه و جایگزین شخصیت های دیگه میدونه؛ مثلا میگه رفتار دو شخصیت مثل تام و جری هست.
5. شخصیت نمادین: این شخصیت ها قصد دارن چیزی روبه خواننده یاد بدن و هدفی رو برسونن.
6. شخصیت همه جانبه: شخصیت هایی که جزو دسته های بالا نیستن و نویسنده از تخیلش خلقشون کرده.

**منتقد باید نوع شخصیت ها رو ذکر کنه.

*باور پذیری شخصیت ها: منتقد باید بررسی کنه رفتار و کردار و نوع بیان شخصیت ها قابل باور هست یا تخیلیه؟ مثلا یه جاهایی میبینیم نویسنده شخصیت شیطون و خوشگل و پولدار و... رو توصیف میکنه که واقعا غیرقابل باوره همه ی این ها در یک شخص باشه!

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

پیرنگ رمان:

*نوع پیرنگ: پیرنگ یعنی نوع ایده و سیر ماجرا. پیرنگ دو نوع هست: پیرنگ باز و پیرنگ بسته. در پیرنگ باز، هر اتفاق مرموز یا حتی معمولی ای رخ میده، نویسنده دلیل خاصی برای اون شرح نمیده و گره های رمان و معما ها رو بسته نگه میداره. ولی در پیرنگ بسته، نویسنده معماهایی رو مطرح و حلشون میکنه و برای هر رخدادی، دلیل داره. مثلاً "تصادف بر اساس خواب آلودگی" یا "اخراج به علت کم کاری" و...

*انواع کیفیت پیرنگ: پیرنگ از لحاظ کیفیت سه نوعه؛
یک) کنش و واکنش: یعنی هر اتفاقی بر اساس یک دلیل و حادثه منطقی پیش بیاد. مثلا "شخصیت تصادف کرد، چون جاده لیز بود" یا "شخصیت خیانت کرد، چون شوهرش بهش کم بها میداد."
دو)انگیزه احساسی: یعنی شخصیت‌‌ها کارها رو براساس انگیزه احساسی انجام بدن. بر فرض مثال "کاراکتر مرتکب قتل میشه، به علت تنقرش از مقتول" و یا "کاراکتر خیانت میکنه، به علت عشق ممنوعه اش."
سه)دلایل: یعنی شخصیت ها برای حل موانع و مشکلاتشون از راه حل های طبیعی استفاده کنن. مثلا "برای نجات جون کسی از مرگ، از داروی مختص به بیماری استفاده بشه و..."

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

آرایه های رمان:

رمانی شیوا و زیباست که درونش آرایه های ادبی دیده بشه؛ آرایه های مهم این ها هستن:
1.تشبیه: مانند کردن چیزی به چیزی دیگر
2.حس آمیزی: در آمیختن دو حس پنج گانه؛ مثلا بگیم صدای نرم (صدا با گوش شنیده میشه و نرمی با لمس احساس میشه)
3.پارادوکس: استفاده از الفاظ متناقض استفاده بشه؛ مثل "حاضر غایب" یا "آشنای غریبه"
4.کنایه: توصیفی که دو معنای دور و نزدیک داره. مثلا بگیم "در خونه ش به روی همه بازه" معنای اول میشه "همیشه باز بودن در" و معنای دوم "نمظور مهمان نوازی" هست. در کنایه معنای دور مد نظره.

**منتقد باید بگه میزان کاربرد آرایه های مهم در چه سطحی بود.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

رعایت جایگاه واژگان:

یک جمله ی صحیح، نباید در هم ریخته باشه و فاعل اول جمله و فعل آخره. (البته توی دیالوگ ها میشه استثنا قائل شد و یه جاهایی جای این ها رو عوض کرد) اگه یه رمان به میزان خیلی زیادی جملاتش درهم باشن، منتقد باید تذکر بده. بر فرض مثال چینش این جمله صحیحه "حالا این مشکل رو چیکار کنیم؟" و این حالت بهم ریخته اش هست "حالا چیکار کنیم این مشکل رو؟"

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

تکرار:

*تکرار علائم/حروف: مواردی مثل: "دروغ نگووووو (تکرار حروف)" و " جدی؟!!!!!(تکرار علائم)"

*تکرار واژه/ فعل: کلمات و یا افعال به میزان زیادی پشت سر هم تکرار بشن.

*تکرار مفهوم: نویسنده انقدر توضیح یه چیزی رو طولانی کنه که فقط یه مفهوم رو در حد زیاد و چندبار توضیح بده.

**در رمان، نباید تکرار زیادی دیده بشه و اگه از هر نوع بود، منتقد باید تذکر بده.

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان

[_Ara.h_]

دیالوگ نویسی:

*بررسی جداسازی دیالوگ از مونولوگ: دیالوگ ها رو با "-" نشون میدن. وقتی مونولوگ تموم بشه، نویسنده باید اینتر بزنه و یه - بذاره و دیالوگ رو بنویسه. با تموم شدن دیالوگ هم اینتر بزنه و بره خط بعد، ادامه مونولوگ رو بگه. یعنی اینطوری مثلا:

"به چشمان باربد نگاه کردم و گفتم:
- دروغ گفتن هات باعث شد ازت دور بشم!
و بی توجه، از کنارش گذشتم."

اگه به این صورت نباشه و بر فرض مثال دیالوگ جلوی مونولوگ نوشته شده باشه و هر صورتی که دیالوگ رو از مونولوگ جدا نکنه، در آمیختگی دره و باید تذکر داده بشه.

*نسبت حجم دیالوگ و مونولوگ: اصولا باید مونولوگ و توضیحات رمان، بیشتر از دیالوگ ها باشن. اگه جایی نویسنده توصیفاتش کم باشه و مدام دیالوگ هاش پشت سر هم چیده بشن، باید تذکر داده بشه.

*کیفیت دیالوگ ها: دیالوگ ها (گفت و گوی بین شخصیت ها) نباید بیخودی و الکی و بی هدف باشن و یا خیلی عامیانه و با لحن بد بیان بشن. نویسنده باید از بیان دیالوگ ها هدف داشته باشه و جملات معنی دار و شایسته ای استفاده کنه.

*فضا سازی بین دیالوگ: وقتی شخصیت ها دارن باهم حرف میزنن، اینکه هی پشت سر هم حرف هاشون چیده بشه خسته کننده ست و باید بینشون فضا سازی بشه. اگه رعایت نشه، باید به نویسنده تذکر داده بشه. یعنی اینطور اشتباه!
"به محمد نگاه کردم.
- تقصیر خودت بود!
- به من چه، تو گفتی!
- من کی گفتم؟
-برو بابا!"

و اینطور درسته:
"به محمد نگاه کردم.
- تقصیر خودت بود!
محمد شونه ای بالا انداخت:
- به من چه، تو گفتی!
- من کی گفتم؟
عصبی شد و به شونه ام زد.
- برو بابا!"

 

انجمن رمان دانلود رمان تایپ رمان